***

Gdybym spotkał ciebie znowu pierwszy raz,

Ale w innym sadzie,  w innym lesie -

Może by inaczej zaszumiał nam las,

wydłużony mgłami na bezkresie...

Może innych kwiatów wśród zieleni bruzd

Jęłyby się dłonie, dreszczem czynne -

Może b y upadły z niedomyślnych ust

Jakieś inne słowa - jakieś inne...

Może by i słońce zniewoliło nas

Do spłonięcia duchem w róż kaskadzie,

Gdyb ym spotkał ciebie znowu pierwszy raz,

Ale w innym lesie, w innym sadzie...

                                                        Bolesław Leśmian

      Magia sadu

   "Rok 1912 - schyłkowy okres polskiego modernizmu. W Warszawie, w Wydawnictwie Jakóba Mortkowicza, w serii "Pod Znakiem Poetów", ukazuje się tom otwierający jedną z najbardziuej znaczących twórczych dróg w literaturze polskiej XX wieku: Bolesława Leśmiana Sad rozstajny. Był to debiut książkowy twórcy już 35-letniego [...], a więc dojrzałego i okrzepłego w formach uprawianej sztuki literackiej.[...]

   Obrazowość Sadu rozstajnego jest nasycona symbolicznością. Elementy poetyckiego świata składają się nierzadko na wizje senne bądź wyrażają rzeczywistość z pogranicza snu i jawy. Symbolicznośc jest więc niejako ich naturalną własnością. Mają one odnosić się do treści głębiej ukrytych, niejasnych, niedających się jednoznacznie odczytać, zinterpretować. Już sam tytuł zbioru nosi konotacje symboliczne. [...]

   Zaczarowany jest Sad rozstajny. Magia tej poezji, której pierwsze próby zawarł Lesmian  w tym tomie, rozwinęła swoje bogactwo w kolejnych zbiorach, i jest wczkiąż żywa, dając poecie niekonwencjonalną czołową pozycję wsród czarodzie polskiego języka."

Piotr Sanetra

(fragment tekstu pt. Magia sadu [w:] katalog do wystawy "Sad rozstajny Leśmianowi", Zamość 2013, s.5-7)

     Deja vu czyli pożarłem Sad rozstajny

   [...] wracam ponownie do Sadu rozstajnego, już go nie pożeram, delektuję się, smakuję słowo po słowie, wiersz po wierszu. To intelektualna uczta, po której nasycony, wybieram jeden wiersz z tomu, który czytam kolejny raz, i kolejny, i kolejny. Smakuje jak wykwintny deser. Już nie mogę się doczekać, kiedy stanę przed czarnym płótnem, żeby uchwycić tamtą leśmianową chwilę zaklętą w wierszu. Kiedy uda mi się to osiągnąć, ledwie podmalowana, uchwycona chwila majaczy się na płótnie. Już jest, przerywam pracę i odstawiam płótno. Wracam do leśmianowych słów, wybieram kolejny wiersz i proces się powtarza. Później jeszcze dziesiątki godzin pracy przy "wydłubywaniu tej chwili z obrazów". Proces tworzenia? Sztuka? [...]

   Czwarte już z kolei Leśmianowe Biennale Sztuki jest dla mnie kolejną podróżą w zaświaty, w rozstaje czy rozpędy w rozmaite strony. Otwieram leśmianową wrotnię i jak On czuję w sobie rozpęd wielki i czuję, że docieram do światów, gdzie się kryje - szeroka droga. Podążam tą drogą do wytyczonego celu - poznania człowieka.

dr hab. Włodzimierz Pastuszak

(fragment tekstu pt. Deja vu czyli pożarłem Sad rozstajny [w:] katalog do wystawy "Sad rozstajny Leśmianowi", Zamość 2013, s.11-12)

     Polska i Włochy: Sztuka i Poezja

   [...] jednym z miejsc idealnych w Polsce jest Zamość, miasto posidajace różnorodne pokrewieństwa ze światem włoskim, zarówno tym przeszłym, jak i aktualnym, również i pod znakiem Sztuki i wybitnej Poezji. Wyrazem tego jest organizowane przez Zamojskie Towarzystwo "RENESANS" Zamojski Leśmianowe Biennale Sztuki, które przypomina nam o ponadczasowym wkładzie literackim Bolesława Leśmiana.

   Zamość stał się więc nie tylko symbolem spotkania intelektualnego o dużym znaczeniu na poziomie europejskim, ale również i miejscem docelowym i aktywnym przystankiem kreatywności, jest odbiciem dnia dzisiejszego dla tych, którzy wierzą w przyszłość pozbawianą barier, ogrodzeń i  murów. Jest to wspólny udzial w wielkich ideach prowadzących do nowych płaszczyzn porozumienia. [...]

Lodoviko Gierut - pisarz i krytyk sztuki

tłumaczenie: Joanna Brześcińska-Riccio

(fragment tekstu pt. Polska i Włochy: Sztuka i Poezja [w:] katalog do wystawy "Sad rozstajny Leśmianowi", Zamość, s. 15)

W wystawie udział wzięli: Krzysztof Marek BĄK (Bielsko-Biała), Bogusław BODES (Zamość), Joanna BRZEŚCIŃSKA-RICCIO (Albiano Magra, Włochy), Eugeniusz DELEKTA (Bielsko-Biała), Barbara DIAKITE (Bar sur Aube, Francja), Elżbieta DZIKOWSKA (Warszawa Międzylesie), Gian Paolo GIOVANNETTI (Forte dei Marmi, Włochy), Katarzyna HANDZLIK (Bielsko-Biała), Eżbieta HAŁASA (Zwierzyniec), Małgorzata HOŁÓWKA (Kraków), Zygmunt JARMUŁ (Szczebrzeszyn), Zofia KOSIOREK-POŹDZIK (Płoskie k/Zamościa), Darek ŁUKASIK (Mokre k/Zamościa), Fraciszek MAŚLUSZCZAK (Warszawa), Dariusz MLĄCKI (Warszawa), Robert MOTELSKI (Otrębusy), Zdzisław NIEDŹWIEDŹ (Lublin), Magdalena PASTUSZAK (Piaseczno), Włodzimierz PASTUSZAK (Bielawa), Barbara SZUBIŃSKA (Warszawa), Tadeusz WOLSKI (Marki), Elżbieta GNYP (Zamość, kurator biennale).

Organizator: Zamojskie Towarzystwo "RENESANS' w Zamościu

Współorganizator: Muzeum Zamojskie w Zamościu

Honorowy Patronat: Prezydent Miasta Zamość - Pan Marcin Zamoyski

Kurator Biennale: Elżbieta Gnyp

Miejsce: Muzem Zamojskie - dawne Kasyno Kozackier na Plantach

Termin: od 9 sierpnia do 30 października 2013 r.

Wydarzenia towarzyszące:

* Koncert Naomi UTAMAKURY - japońskiej artystki śpiewaczki (sopran), opera japońska pt. "Fuji -Góra  Mądrości",

* Wystawa pt. LEŚMIANOWA KOLEKCJA SZTUKI (ze zbiorów Zamojskiego Towarzystwa "RENESANS"): Krasnobrodzki Dom Kultury w Krasnobrodzie (lipiec - październik 2013 r.), Miejski Dom Kultury w Szczebrzeszynie (październik - listopad 2013 r.).

   IV Zamojskie Leśmianowe Biennale Sztuki - "Sad rozstajny" zostało zrealizowane przy wspóludziale finansowych: Miasta Zamość - Województwa Lubelskiego - Powiatu Zamojskiego - Gminy Zamość oraz wielu sympatyków i miłościków sztuki i poezji: Teresa Renata Bodys, Radosław Bodys, Włodzimierz Pastuszak, Biuro Turystyczne "INTUR", Bogdan Cabaj - Wydawnictwo "SPEKTRUM" Archiwum Państwowe w Zamościu, Książnica Zamojska im. St. K. Zamoyskiego, Drukarnia "Attyla", Sklep "Paleta", Restauracja "Skarbiec win", wszystkim organizatorzy składają serdeczne wyrazy wdzięczności za okazaną pomoc.

   Patronam medialny nad wydarzeniem objęli: Tygodnik Zamojski - portal Zamość onLine.pl - Telewiza Kablowa - Zamojski Kwartalnik Kulturalny - Gazeta Zamojska.